Op maandag 14 maart 2022 nodigde de Union des Grand Crus de Bordeaux het professionele publiek uit voor de presentatie van jaargang 2019. Het evenement in Brussel werd georganiseerd door Alice Bown, en was zoals vanouds weer tiptop in orde, van inschrijving, over ontvangst tot de proeverij zelf.
Gouden trilogie
Over de kwaliteit van de jaargang 2019 valt weinig af te dingen. Die wordt ronduit bejubeld door wijnschrijvers van over heel de wereld, men spreekt van de grote trilogie als het gaat over de jaren 2018, 2019 en 2020.
Op de – eerder schaars bijgewoonde – persconferentie schetste Ronan Laborde, voorzitter van UGCB, ook een positief beeld van de export, zeker die naar België. Met 564.000 flessen die een marktwaarde van 37,5 miljoen euro vertegenwoordigen evenaarde de export in 2021 bijna het absolute recordjaar 2012.
Geen probleem zou je dan zeggen. De lucht is blauw, de zon schijnt, iedereen gelukkig.
Maar toch: enkele bedenkingen.
Tijdens de degustatie sprak ik met enkele aanwezige wijnkenners, wijncritici en -schrijvers.
Een van hen komt volgens eigen zeggen slechts een keer per jaar in contact met de wijnen van Bordeaux, en dat is op dit event. Een andere, Master of Wine, sprak met heimwee over de stijl en kwaliteit van de grote wijnen uit Bordeaux van enkele decennia geleden: vol fraîcheur, slank, elegant en complex. In tegenstelling tot zwoele fruitbommen die nu werden gepresenteerd.
Zwoel!
Ik heb het geteld: in de 208 proefnotities van rode Bordeaux 2019 (niet allemaal grand cru) in Perswijn (editie 2, maart/april 2022) komt 98 keer het woordje ‘zwoel’ voor. Zwoel: een term die ik vroeger nooit met de betere wijnen uit Bordeaux in verband bracht. En het woordje wordt niet enkel voor de merlot-gedomineerde rechteroverwijnen gebruikt. Ook bij de grote wijnen uit Margaux, Saint-Julien, Pauillac en Saint-Estephe kunnen we de omschrijving terugvinden.
Laat dat nu net gebeuren bij een jaargang die door de UGCB wordt omschreven als ‘toegankelijk, met goede bewaarcapaciteit, complexiteit en fraîcheur‘.
Sinds 2020 werden er in Bordeaux nieuwe druivenrassen toegelaten. Onder andere marselan en touriga nacional mogen in beperkte oppervlakte aangeplant worden. Maar enkel in de AOP Bordeaux en Bordeaux Superieur, dus niet in de hogere appellations.
Ondanks dat bezitten de grote châteaux over potentieel goede druivenrassen om de toekomstige kwaliteit te bewaren. De geproefde wijnen met een groter aandeel cabernet franc bleken over het algemeen de meeste elegantie en frisheid te vertonen.
Klimaatopwarming
Ontegenzeggelijk is de klimaatopwarming de grote boosdoener hiervoor. Je zou dus veronderstellen dat een vereniging van gegoede châteaux zich hiervan bewust is, misschien zelfs enigszins ongerust en daar een actieplan voor opstelt. Of tenminste daar over nadenkt.
Dat kwam in elk geval niet zo over op de persconferentie. Goednieuws-verhalen in overvloed, maar over de dreiging van de toekomst wordt niet graag gesproken.
Het toenemend alcoholpercentage: als we later daarover bij Ronan Laborde een opmerking maken, lacht hij het wat weg. ‘14,5% alc is nog goed te integreren‘, zegt hij. ‘En pas op: bij ons is 14,5% zoals op etiket vermeld in werkelijkheid 14,6%, maar er zijn er die het niet zo nauw nemen met wat ze op het etiket zetten.‘
Jus de raisin
Iemand op de persconferentie stelde ook de vraag hoe de UGCB gaat reageren op de mogelijke verplichting om de samenstelling van de wijn op het etiket te vermelden. ‘Heel eenvoudig‘, zegt Laborde, ‘we zetten er dan “jus de raisin” op, en misschien vermelden we erbij dat er ook bestanddelen van de rijping op houten vaten kunnen aangetroffen worden.‘
Over duurzaamheid werd heel enthousiast gesproken, maar als puntje bij paaltje kwam, blijkt men bij de UGCB te streven naar HVE (Haute Valeur Environnementale) niveau 3. Dat is op zijn minst een discutabele normering, die gebaseerd kan zijn op het aandeel verdelgingsmiddelen in verhouding tot de totale omzet van een bedrijf, en die grote landbouwbedrijven (met dure eindproducten) in de mogelijkheid stelt om zonder al te veel milieumaatregelen te nemen de certificering te behalen.
Over biologische, laat staan biodynamische landbouw werd eerder schamper gedaan. Zo zouden er bij duurzame landbouw meer passages door de wijngaard nodig zijn, dus meer kilometers met de tractor, wat haaks zou staan op goed milieubeleid. ‘Dan gebruiken we liever een chemisch product waarvan de schadelijkheid misschien beperkt is‘, aldus de UGCB.
114 standjes
En laten we het eens hebben over het aanwezige publiek. In tegenstelling tot wat op de persconferentie werd beweerd, dat de UGCB een strategie heeft om jongere mensen geïnteresseerd te krijgen voor de grand cru’s, valt daar in de grote zaal weinig van te merken. De gemiddelde leeftijd ligt ver boven de dertig, zelfs veertig, terwijl er zoveel jonge sommeliers zijn die hier aanwezig zouden kunnen zijn. Maar die volgen andere trends, en Bordeaux lijkt het oubollige imago niet van zich af te kunnen schudden.
In die zin was het misschien ook beter geweest om de formule wat aan te passen. Een namiddag ronddwalen met een glas en bij de 114 standjes van de aanwezige producenten een slokje wijn te laten inschenken en te proeven mist wat aantrekkingskracht. Het geheel nodigde niet uit tot een boeiend gesprek met de producenten en tot uitwisseling van ideeën. Toen we dat toch deden hier en daar, was het gesprekje hartelijk en interessant.
Ook jammer dat er geen masterclasses werden georganiseerd. Het zou de kennis van en de interesse voor de regio en de cru’s kunnen aanwakkeren, zeker als ze op een jong publiek zouden gericht zijn.
Sauternes in de mix
Het imagoprobleem voor Sauternes is mogelijk nog groter. Een exposant vertelt dat amper een op de vijf aanwezigen moeite doet om Sauternes te komen proeven. Nochtans waren enkele wijn hier de absolute winnaar van de proeverij voor mij.
Het is zover gekomen dat men er al enkele jaren over denkt om Sauterneswijnen te gaan promoten voor de mixologie, om te verwerken in cocktails dus. Dat zorgt in de streek voor nogal wat discussie en spanning.
Too big to fail, lijkt wel van toepassing voor de UGCB. Het lijkt erop dat ze als een struisvogel de kop in het zand steken. ‘They are living in complete denial‘ hoorde ik een wine educator zeggen. Beter kan ik het zelf niet uitdrukken.
Dit artikel verscheen zopas op de nieuwsbrief en op de website van WijnWijnWijn.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief van WijnWijnWijn via deze link.
Wijnkrabbels 